vrijdag 10 augustus – Delhi

We staan rond 8 uur op en gaan de tassen inpakken. Rond 10 uur gaan we ontbijten. Na het ontbijt lopen we langs het winkeltje waar we gisteren de stempels hebben gekocht. De man deed niet aan korting, maar wil ons wel een gratis hennatattoo geven. Jacqueline wil ze op haar voeten en Jantien op haar linkerarm. Als het erop zit moet de klei een tijdje drogen. Omdat Jacqueline de tattoo’s op haar voeten heeft kunnen we niet weg en moeten we in het winkeltje wachten. Terwijl we wachten wil de man nog een henna tattoo op Jantien haar arm zetten. Zij hoeft niet zo nodig, maar hij heeft haar mouw al opgestroopt. Nu heeft ze een ohm-teken op haar bovenarm staan. Gelukkig gaat het er vanzelf weer af.
Om half twaalf zijn we weer terug in het hotel. Jacqueline verhuisd haar spullen van haar kamer naar die van Jantien. Jacqueline gaat straks naar een tempel en Jantien blijft op de kamer. Ze heeft teveel last van haar rug om een hele dag weg te zijn. In een airco kamer met tv met daarop de olympische spelen vermaakt ze zich wel.
Jacqueline heeft het in de tempel erg naar haar zin gehad. Ze moest alleen eerst een uur wachten voordat ze haar tas had afgegeven. Telefoons, fototoestellen, eten, niets mag mee, alleen een portemonnee. Behalve de eigenlijke tempel zijn er een Imax film, een soort fata morgana inclusief bootje en de geschiedenis van India vertelt met poppen.
Om half zeven gaat Jantien richting het restaurant. Ze heeft net een telefoontje gekregen dat Jacqueline in de metro zit. Na het eten gaan we terug naar het hotel. We hebben nog een uur voordat onze taxi komt. We frissen ons op en pakken de laatste dingen in. Om negen uur zitten we met de tassen in de “lobby” van ons hotel. Ze hebben een weegschaal en we hebben gelukkig geen overgewicht. Tien over negen is de taxi er. We stappen in en de chauffeur ook. Hij rijdt echter nog niet weg, maar pakt zijn telefoon. Terwijl we wachten gaat de achterklep ineens open en wil een man zijn tas achterin leggen. We protesteren. Ons was verzekerd dat we de taxi niet hoefden te delen. De mannen zijn nogal verbaasd over onze reactie, maar zeggen dat het goed is en de chauffeur rijdt weg.
Precies drie uur te vroeg, 21.50 uur, komen we aan op het vliegveld. We kunnen direct inchecken en lopen dan door naar de douane. Er staat echter nogal een rij, dus het duurt even. Eenmaal alles achter de rug, gaan we naar de winkels. Jacqueline koopt een boek en Jantien een cadeautje voor haar vader met haar laatste geld. Jantien loopt door naar de gate en Jacqueline loopt langs nog wat winkels. Jantien belt nog even naar huis om ook de laatste roepies van haar telefoon op te maken.
We vertrekken op tijd en de vlucht gaat verder ook goed. Een kwartier te vroeg om 5.30 uur landen we op Schiphol. De bagage komt ook vrij snel en rond 6 uur lopen we richting de auto. De vakantie is weer voorbij.

donderdag 9 augustus – Delhi (dierentuin)

We stonden om 8.30 op en gingen om 9 uur ontbijten op het dakterras iets verderop. Na het ontbijt wilden we een tuktuk nemen naar de dierentuin. Dit ging echter nogal moeilijk. Hoewel al de tuktuks tegenwoordig meters hebben, weigeren de chauffeurs ze aan te zetten voor toeristen. We liepen Main Bazaar af op weg naar de grote weg. We hoopten hier wel een tuktuk met meter te kunnen krijgen. Aan het eind van de straat werden we aangesproken door een man die vroeg of wij een tuktuk wilden. We zeiden nee, want zo’n man kost alleen maar meer geld. Toen we iets later zelf een tuktuk aanspraken, kwam hij bood terug. We hadden gezegd dat we geen tuktuk wilden, dus mochten we van hem ook niet met een andere tuktuk praten. We zeiden dat we hem niet wilden en liepen weg. Zijn vriend in de tuktuk bleef ons echter volgen. Zelfs toen we afsloegen dook zijn vriend iets later weer op. We riepen dat hij door moest rijden, toen een andere Indiër ons vroeg of hij ons volgde. We zeiden van wel en hij Indiër stuurde hem in het Hindi weg. Hij vertelde waar we wel een tuktuk met meter konden krijgen en liep een klein stukje mee. Iets verder, aan de grote weg, moesten we wel even wachten tot er een lege tuktuk langs kwam, maar de eerste die stopte zette direct zijn meter aan.
Om 11 uur waren we bij de dierentuin. We liepen naar de kassa, maar zagen dat er een speciale kassa voor buitenlanders was. Buitenlanders moeten namelijk 100RS betalen en Indiërs 20RS. De man achter het loket had echter niet genoeg wisselgeld, dus moesten we een tijdje wachten voordat hij dat gehaald had. Hierna moesten we door een door de security check. De vrouw die erbij stond was erg ongeduldig. Ze stond al een tijd te roepen dat we moesten komen, terwijl wij een bord stonden te lezen. Er werd ook in de tassen gekeken en Jacqueline had een zakje nootjes bij zich. “Not allowed”, zei de mevrouw op een chagerijnige toon. De nootjes gingen dus de prullenbak in. Jantien haar tas werd wel goedgekeurd. Ze had ook eten bij zich, maar dat zat in de kleine vakjes, die de vrouw niet open had gemaakt. Daarnaast zijn wij niet van plan de dieren te voeren, want daarom mag je geen eten meenemen. Je kan trouwens in de dierentuin wel gewoon eten kopen.
De dierentuin is vrij groot en erg groen. Het heeft grote wandelpaden en aan weerskanten zijn er dierenverblijven. Op een paar hokken na, zijn die verblijven erg groot. Ze hebben olifanten, een witte tijger, nijlpaarden en veel soorten herten. Om de paar meter staan er borden die melden dat je de dieren niet mag pesten en niet mag voederen op last van 2000RS boeten en/of 6 maanden gevangenisstraf. We vonden het aantal borden nogal overdreven totdat we de Indiase bezoekers bezig zagen. We schreeuwen naar de dieren en de witte tijger werd bekogeld met stenen zodat hij zich zou bewegen. Bij de krokodil was er zelfs een bord waarop stond “Gooi geen stenen, de krokodil leeft”.
Rond één uur gingen we de dierentuin uit en liepen naar het zelfbedieningsrestaurant bij de ingang. We namen allebei een dosa. Het smaakte erg goed alleen er waren helaas nogal veel vliegen in de buurt. Kwart over twee liepen we naar de Purana Qila, een oud fort. Het is net naast de ingang van de dierentuin. Het is voor de Indiërs eigenlijk gewoon een park. Zij hoeven ook maar 5RS entree betalen, terwijl het voor ons 100RS. Wij komen er ook om het fort te bekijken. Het ziet er wel mooi uit, maar heel indrukwekkend vond ik het niet. Na een half uur rondgelopen te hebben, besluiten we weer terug te gaan. Bij de ingang van Purana Qila staan heel veel tuktuks, maar het kost weer enige moeite om er een te vinden die de meter aan wil zetten. Als we er een hebben, zegt de chauffeur net voor we wegrijden, dat er wel 10RS op de meterprijs komt. We stappen direct uit en daarna besluit de chauffeur die 10RS toch niet te vragen. In Main Bazar is het druk en op sommige plaatsen wordt eten uitgedeeld. Bij sommige kraampjes krijg je het eten in een bakje van bladeren, maar bij andere kraampjes helaas is aluminium bakjes. Dat twee is vervelend, want als de Indiërs het eten op hebben, gooien ze de bakjes gewoon op de grond. De grond ligt dus bezaaid met lege bakjes.
Van drie tot zes heeft Jantien op bed gelegen. Haar rug en been doen al weken pijn en liggen is de enige manier om de pijn te verlichten. Jacqueline gaat inkopen doen.
Om zes uur gaan we weer op weg. We lopen eerst langs een winkel waar ze stempels verkopen. Leonie heeft gevraagd wat stempels mee te nemen. Een winkel verder kopen we allebei nog een sjaal. Jantien voor haar moeder en Jacqueline voor zichzelf. Terwijl we de winkel uitkomen valt ons de herrie en drukte direct op. Morgen blijkt Krishna jarig te zijn en dat wordt vandaag gevierd met een parade. We lopen langzaam tegen de parade in, op weg naar de metro. De meeste wagens zijn versierd met beelden, maar soms zitten er ook mensen op. Onze favoriete wagen is er een waar een hoop vrouwen in het roze op zitten die een verjaardagsliedje zingen.
Het gaat allemaal helaas niet zo snel, maar we proberen toch om voor 19.30 uur bij het Rode Fort te zijn. We hebben vier weken geleden een aankondiging gezien over een lichtshow en willen daar nu graag heen. Het is helaas ook bij de metro erg druk en pas de derde metro kunnen we in. We komen om 19.45 bij het Rode Fort aan, maar het is wel erg stil. We vragen het aan de bewaker en die zegt dat het fort sinds gisteren tot 15 augustus, Onafhankelijkheidsdag, dicht is. De viering vindt namelijk plaats in het Rode Fort. We gaan dus terug en eten wat bij de Mac op de weg terug.

Woensdag 8 augustus Naar Delhi

We zetten de wekker om 6.30 en pakken de laatste dingen in. Als we om 7 uur gaan ontbijten bij Dolphin regent het echt. Het is geen miezer zoals we hier al hebben meegemaakt, maar echte regen. Na het ontbijt halen we onze tas en lopen naar de hoofdweg. Daar staat een taxi die ons voor 200RS naar het vliegveld brengt. Het is een klein vliegveld met één landingsbaan. We moeten wachten tot we worden omgeroepen, al is de omroepinstallatie niet te verstaan. Overal hangen A4-tjes met de mededeling dat er geen handbagage meegenomen mag worden, behalve camera’s, laptops en documenten. Iedereen heeft echter een handbagage tas bij zich. Gelukkig blijkt dit ook geen probleem. Bij het inchecken gaat de tas zoals gewoonlijk op een lopende band. Die band is echter maar 10 meter lang. Aan het eind worden de tassen onder een afdak buiten neergezet. Als we door alle controles zijn moeten we met de bagagetags onze tassen aanwijzen. Als je dat niet doet gaat je tas niet mee. Als we gaan boarden lopen we naar een bus, die werkelijk niet meer dan 150 meter rijdt en voor het vliegtuig stopt. We mogen die 150 meter echter niet lopen. Op tijd, 10.40 uur, stijgen we op. Het is een onrustige vlucht. In het uur dat de vlucht duurt krijgen we wel nog allemaal een broodje en een stukje chocoladecake uitgedeeld. Om iets voor 12 uur landen we in Delhi. We willen met de metro naar het centrum, maar de speciale vliegveldmetro is buitenbedrijf. We nemen dus maar een taxi, die ons aan het begin van Main Bazaar, Pahar Ganj afzet. We bekijken eerst één hotel en besluiten door te lopen. Bij het volgende hotel blijft Jantien met de bagage achter terwijl Jacqueline nog wat kamers bekijkt. Om half twee hebben we een kamer en begint het helaas ook te regenen. Het is niet zo heet als drie weken geleden, maar wel veel natter. Het is 33 graden, maar wel 100% luchtvochtigheid. Alles is gelijk nat als je naar buiten stapt. Helaas zijn de straten nu ook nat door de regen en alles verandert snel in een modderpoel. Na drie stappen zit er tussen de zolen en de voeten van Jantien al een laag modder. We gaan naar de wijk Karol Bagh. Hier gaan we kijken naar een sjaal voor de moeder van Jantien, die we helaas niet vinden. Jantien heeft het op dit moment ook helemaal gehad en wil het liefst direct naar huis. Het gemoedelijke van Ladakh is hier niet. Iedereen duwt, riksja’s rijden het liefst over je heen, auto’s toeteren continu en het weer zit ook niet mee. Jacqueline heeft hier minder last van. We besluiten maar terug naar het hotel te gaan. ’s Avonds gaan we eten op het dakterras waar we drie weken geleden ook zaten. Het smaakt goed en gelukkig is het opgehouden met regenen. Na het eten is het tijd om te gaan slapen.

 

Dinsdag 7 augustus Matho

Vandaag staan we laat op. Jacqueline wil met de taxi naar Matho en Jantien heeft daar niet zo’n zin in. Jacqueline gaat al eten, terwijl Jantien net haar bed uit komt. Redelijk snel schuift ze aan bij het ontbijt. Ze besluit toch maar mee te gaan en samen gaan we op zoek naar een taxi. Normaal staat het vol met taxi’s, maar nu zijn veel taxi’s in Choglamsar voor de laatste lezing van de Dalai Lama. We vinden een taxi en stappen in. We zitten nu in een klein busje, waar er hier heel veel van rijden. Ze worden gebruikt als taxi, maar ook als gedeelte taxi en dat is te merken. Onderweg proberen veel mensen onze taxi aan te houden, maar hij rijdt gewoon door. We hebben de taxi immers gehuurd voor de hele rit. Helaas moeten we omrijden, want de weg is afgezet vanwege de lezing. We mogen er toch langs van de politieman, alleen de volgende controle niet. Nu moeten we over een hele slechte weg vol met kuilen en grote stenen naar de omleiding. Het is een kaal gebied met wat ingestorte gebouwen en veel nieuwbouw. De chauffeur vertelt dat hier de modderstroom van 2010 is langs geweest en de gebouwen heeft verwoest. De weg naar Matho duurt langer dan verwacht en is op sommige stukken echt slecht. Op weg steekt er nog wel een vos de weg over, die gelukkig lang genoeg blijft zitten voor de foto. Om kwart voor elf zijn we bij het klooster. Als we aankomen wordt ons gevraagd of we een monnik mee naar Leh kunnen nemen, dit lijkt ons geen probleem. We zien een bordje met “museum” erop en lopen er heen. Het museum gaat pas in 2014 open, maar nu zijn er een hoop Ladakhi vrouwen en Franse vrouwen bezig de thangka’s te restaureren. Het ziet eruit als een enorme klus. Als we naar beneden lopen is er een kamer open. Deze is nieuw, maar wel erg mooi. Het lijkt in eerte instantie of de Boeddha met alle kleine Boeddha’s er omheen uit de muur komt zetten, maar bij nadere inspectie blijkt het ervoor te staan. Ernaast is nog een nieuw kamer, waar ze ook nog mee bezig zijn. We krijgen een monnik mee die nog meer kamers voor ons opent. Na drie kwartier hebben we het gezien. Jantien wil nog wel graag even naar de wc. Omdat hier weinig toeristen komen is er geen apart toilet en wordt ze langs de keuken naar het toilet van de monniken geloosd. Het is de gebruikelijke aarden vloer met gat in de grond. Het stinkt gelukkig niet. Als we naar de auto lopen zoeken we onze monnik, maar hij heeft ons al heel snel door. Terwijl we rond staan te kijken, komt hij met z’n tas aan en vraagt of we klaar zijn. In een uur rijden we terug naar Leh. De chauffeur neemt nu een iets minder slechte weg. Bij Choglamsar is het wel een beetje een chaos. De lezing is afgelopen en 35000 mensen gaan lopend, met de auto of bus op weg naar huis. In Leh gaan we eten bij Il Forno. We worden uitgenodigd om bij een Ier en een Engelse te gaan zitten. Jacqueline heeft in de dagen dat Jantien op pad was al een keer eerder met de Ier samen gegeten. Het is heel gezellig, omdat je eens andere verhalen hoort. De Engelse heeft de “baby-trek” gedaan die Jacqueline had willen doen. Zij vond het echter niet zo gemakkelijk. De eerste dag was het zes uur zwoegen in de volle zon. Ze had ook andere mensen ontmoet, die de derde dag niet eens gelopen hebben, omdat ze niet meer konden. Als dit de “baby-trek” is, wat is een gewone trek dan wel niet. Om kwart voor drie zijn we richting Changspa Road gegaan. We hebben affiches gezien waarop staat dat in restaurant Elements elke dag om 15.20 de film/documentaire “Ancient futures” te zien is. In de Lonely Planet staat dat diezelfde film ook elke dag om 15.00 uur bij de “Women’s association” te zien. De Planet is echter uit 2006, dus of de tijd nog klopt weten we niet. Op Changspa Road aangekomen kunnen we het echter niet vinden. Na een aantal keer vragen blijkt dat we er voorbij gelopen zijn. Op de terugweg zien we het bord gelukkig wel. We gaan de zijstraat in, maar vinden geen restaurant Elements. Jantien vraagt het nog een keer en deze man vertelt dat het tegenwoordig anders heet. We lopen nu naar het goede restaurant en daar wordt ons verteld dat ze de film niet meer vertonen, dat mag niet. Helaas geen film vandaag.

 

Maandag 6 augustus Dalai Lama

Vanochtend ging om 5.30 de wekker, want we wilden om 6 uur weg. We gaan naar een lezing van de Dalai Lama. Van zaterdag tot en met dinsdag geeft de Dalai Lama lezingen in Choglamsar. Dit is een plaatsje 7 km van Leh dat wordt bewoond door Tibetaanse vluchtelingen. Dit is ook de plaats waar de Dalai Lama verblijft als hij in Ladakh is. We lopen richting het busstation, maar worden al heel snel aangesproken door een andere toerist of wij ook naar de Dalai Lama gaan. Ze heeft namelijk een taxi geregeld en wil de kosten delen. Een paar meter verder vinden we nog een jongen die wel mee wil en nu zijn we met z’n vijven. Normaal kost een taxi naar Choglamsar 300 Rs, maar nu zijn de prijzen wat hoger. We betalen nu 450RS (6,75 euro) met z’n vijven. De weg naar het terrein is druk, erg druk. Beide weghelfden worden gebruikt, ook al is de helft nu aan het spookrijden, net als onze taxi. We worden een stukje verder afgezet en moeten de rest lopen. Er schijnt een buitenlanders stuk te zijn met Engelse vertaling, maar die hebben we niet gevonden. We lopen met de grote groep mee het terrein op. Het heeft wat weg van een festival in Nederland. Omdat het geregend heeft is de grond erg zompig en soms modderig. De grond veert gewoon een aantal millimeter onder je voeten. We steken het terrein over en gaan aan de rand van de weg, die net iets hoger ligt op het grind zitten. Overal het algemeen zijn het hier aardige mensen, maar als het iets met hun geloof te maken heeft, lopen ze je gewoon om ver. We worden de hele tijd geduwd, omdat er iemand langs wil, terwijl wij ook die richting in proberen te gaan. Als we eenmaal zijn gaan zitten hebben we het getroffen met onze buren. Jacqueline krijgt een plastic tas aangeboden om op de te zitten en mag later de paraplu van die vrouw delen. Ook de anderen om ons heen vinden ons wel grappig en duwen ons niet meer weg. Normaal zou het om 8 uur beginnen, maar vandaag blijbaar om 7.30. Eerst is er een soort kinderkoor te horen door alle luidsprekers. Daarna zien we allemaal mannen op het podium komen en mensen staan op. We hebben niet helemaal door wat er gebeurt, maar blijkbaar komt nu de Dalai Lama. We horen hierna een mannenstem, alleen verstaan we er geen woord van. Als we goed kijken blijkt dit dus de Dalai Lama te zijn. Hoewel hij al begonnen is, blijven de mensen komen en helaas is het looppad voor onze neus. Als er even niemand langs komt, hebben we goed zicht, maar helaas duurt dat nooit lang. Er wordt thee uitgedeeld en iedereen haalt zijn meegebrachte kopje tevoorschijn. Achter ons is een inzamelpunt voor eten. Er is ligt een enorme stapel van koekjes, zakken chips, limonade en andere zoete dingen. Wat de precieze bedoeling hier van is ontgaat ons. Helaas begint het een beetje te regenen en er gaan allemaal paraplu’s omhoog, erg kleurrijk. Gelukkig zet het niet door en blijft het bij miezer. Om kwart over acht houden we het voor gezien. We lopen met een boog over het terrein richting de uitgang. We besluiten terug te gaan lopen, of in ieder geval het eerste stuk. Helaas wordt de regen nu wat harder, maar echt plenzen doet het niet. Als we een klein half uur gelopen hebben stopt er een schoolbus. Een militair doet de deur open en vraagt waar we heen willen. Naar Leh. We mogen mee, dit is nog eens geluk hebben. Halverweg gaan de kinderen eruit bij hun school, maar de bus gaat nog verder, naar het vliegveld. Bij de rotonde moeten we eruit, maar het is nu nog maar 1 km, helaas wel berg op, maar we klagen niet. Tegen tienen schuiven we aan voor het ontbijt bij Dolphin, hier ontbijten we dagelijks. Om twaalf uur gaan we weer op pad. We gaan naar het “Book lover’s retreat” een eind de berg op. Jacqueline is hier de laatste dagen vaker geweest. We bestellen lunch en lezen een Kuifje. Hierna gaan we naar de nieuwe tempel bij “main market”. Hier was 26 juli de Dalai Lama op de bezoek. Het is een mooi terrein met een tempel in het midden, die is alleen helaas dicht. Tegenover de tempel is een grote, brede trap waar allemaal mensen onder de bomen zitten. We gaan hier even bij zitten. Na een tijdje besluiten we een rondje rond de tempel te lopen en dan terug te gaan.