Vanochtend mochten we lekker uitslapen en we gingen dus pas 9.30 ontbijten. Toen we aan het ontbijt zaten kwam de tuktuk chauffeur van gisteren langs en die wilde ons overal heen rijden, maar we zitten nu centraal genoeg om te kunnen lopen dankzij hem dus is een tuktuk overbodig. We gingen eerst naar het paleis, maar dat was om een speciale reden tot 14.00 gesloten. Er liepen ook overal mannen in uniform rond en er was een soort optocht. Toen hebben we besloten om maar naar S2, de gevangenis van Pol Pot te gaan. De gevangenis was vroeger een school waarvan de lokalen tot cellen zijn omgebouwd. We hebben met een gids een rondgelopen en dat maakt het nog erger. Veel dingen vallen je niet op, maar de gids vertelt het wel of wijst het wel aan. Gebouw A werd gebruikt voor het martelen van belangrijke gevangenen, zoals politici, geleerden, militairen. In gebouw B werden alle familieleden vastgehouden inclusief kinderen en baby’s. De foto’s en de martelwerktuigen maken het erg realistisch. De "schuldigen" werden vaak dood gemarteld, maar de families werden naar de Killing Fields gebracht, waar wij ook zij wezen kijken. Wat opviel is dat het zo klein is. Er zijn daar bijna 9000 mensen in massagraven gevonden, maar het gebied zelf is veel kleiner dan verwacht. Op zich is er niet heel erg veel te zien, behalve de stupa met alle schedels als nagedachtenis aan al die mensen. Verder bestaat het veld uit vele kuilen, wat allemaal massagraven zijn geweest, maar als je dat niet zou weten is er niets engs aan. Het is alleen ontzettend moeilijk voor te stellen dat het echt waar is.

Omdat het nog geen 14.00 was gingen we eerst nog langs Wat Phnom die boven op een heuvel midden in de stad ligt. Hier zijn we niet zo lang gebleven en toen we onze tuktuk chauffeur weer vonden (killing fields liggen niet op loop afstand) zat hij nog heerlijk op een terras wat te drinken en wij moesten erbij gaan zitten. We hebben toen maar direct lunch gegeten, waarna we naar het paleis gingen. Het paleis is mooier en ruimer dan in Thailand. Leonie heeft weer veel foto’s gemaakt, maar Jantien geen film. Je moest namelijk een kaartje kopen om te mogen fotograferen en filmen en het filmkaartje vonden we te duur.

Na het paleis zijn we opzoek gegaan naar Local Adventures, het bedrijf van Andrxc3xa9 en Lily, die we in Baca Villa, Siem Reap hebben ontmoet. Hier hebben we een toer voor morgen geboekt met de bamboetrein. Deze toer was ons zeer aanbevolen door de familie die we in het olifantencentrum hadden ontmoet. We kregen een beetje op ons kop van Lily dat we nu pas langs kwamen, maar ze dacht dat we al langer in Phnom Penh waren.

’s Avonds hebben we alleen wat gegeten in een heel slecht restaurant. Het was er erg druk, maar het eten was niet lekker en op de rekening stond een drankje van $12 i.p.v. $1,20 en de serveerster hield eerst nog vol dat het totaal klopte. Dat was ook zo, als je alles optelde klopte het, maar de afzonderlijke bedragen klopte niet. Gelukkig kon de hoofdserveerster wel rekenen.

Om 6.00 gingen we ons bed uit, dat is al anderhalf uur later dan de vorige twee dagen. We hebben de tassen ingepakt en zijn naar beneden gegaan voor een snel ontbijt want om 7.00 moesten we klaar zijn. Om 7.20 werden we pas opgehaald door een busjes dat ons naar het busstation zou brengen, maar erg gerust waren we er niet mee, want op onze kaarten stond dat de bus om 7.30 weg zou gaan. Na een rit van 5 minuten moesten we het busje al weer uit. Er stonden nu veel meer mensen te wachten, maar er was geen busstation, we stonden gewoon op de hoek van een straat. Binnen 2 minuten kwam er een iets grotere bus waar we allemaal in moesten inclusief de tassen. Veel mensen vonden dit toch wel gek, maar deze bus bleek ons naar het busstation te brengen. Om 7.45 kwamen we op het busstation en onze bus parkeerde naast een oude grotere bus. Alle spullen werden daarin geladen en onze tickets werden gewijzigd voor andere waar een vertrektijd van 8.30 op stond. Om 8.00 reden we met een volle bus weg op weg naar Phnom Penh.

Het was een oude bus met een oude airco, maar op zich voldeed ie wel. Het was wel warm in de bus, maar als je van buiten kwam merkte je dat de airco werkte. Helaas vonden een aantal mensen dat niet en die deden de dakluiken open. Als de bus goed vaart maakte kwam er wel wat wind, maar die was warm. Als de bus wat langzamer reed, wat veel gebeurde voelde je de hitte door de bus en als de bus stil stond konden we genieten van de koude lucht die de airco blies. Van de hele busreis werden we allebei goed moe, maar gelukkig waren we om 13.00 al in Phnom Penh i.p.v. de geplande 14.00.

Op het busstation stond al een tuktuk op ons te wachten, dat hadden de mensen van het vorige hostel geregeld. We negeerde dus alle andere en brachten onze tassen naar de juiste tuktuk. We hadden al een hotel uitgezocht via de Lonely Planet, maar onze tuktuk chauffeur beweerde dat die te ver van alles af was en dat hij betere hotels kende. De eerste had een mooie kamer en een ruime badkamer, maar geen raam, dus dat was geen optie. De tweede waren de kamers gewoon te duur, maar de derde was een goede. We hebben nu een hele ruime kamer en badkamer met goede douche. De kamer is iets duurder dan we gepland hadden, maar inclusief ontbijt, dus dat compenseert. We waren om 14.00 op onze kamer en zijn gewoon even op bed gaan liggen en in slaap gevallen. Om 16.00 gingen we naar buiten, maar bijna alles gaat om 16.30 dicht. We zijn om 17.00 wat gaan eten bij de Kiwi Bakery, dat zijn Cambodjanen die een tijd in Nieuw Zeeland hebben gewoond. Er was niets Aziatisch aan het eten, maar het was geweldig. Vooraf een hele goede salade, zo goed zelfs dat een Engelsman ernaar kwam vragen omdat hij de hele vakantie nog niet zo’n goede salade gezien had. Als hoofdgerecht een witvis in een tomatensaus met gekookte aardappels en als toetje vers fruit.

Om 18.00 gingen we weer terug naar het hotel waar we met moeite tot 21.00 wakker konden blijven, waarna we snel in slap vielen.

Vandaag stonden we weer om 4.50 klaar om naar Angkor te gaan. Op de binnenplaats stond de tuktuk al klaar maar we zagen onze chauffeur niet. Wel lag er iemand in een stoel voor de tv te slapen. Na wat rondgelopen te hebben, heeft Leonie die man toch maar wakker gemaakt om te vragen waar onze chauffeur was. Hij bleek achter de balie op een paar stoelen te liggen slapen. Hij was dus al veel langer wakker, heeft de tuktuk klaar gezet, is voor de tv gaan zitten om te wachten en is in slaap gevallen. We waren vandaag dus later bij Angkor Wat en dat was te merken. We konden ditmaal namelijk wel zien waar de liepen en gisteren echt niet. De zonsopgang was beter dan gisteren, maar niet spectaculair, maar het is het seizoen ook niet.

Na de zonsopgang hebben we nog 5 tempels gezien en toen zijn we teruggegaan naar het hotel waar we na het ontbijt/lunch (om 10.00) weer naar bed zijn gegaan. Bij de laatste tempel zagen we ineens twee monniken rondlopen en Leonie maakte direct een paar foto’s. Het is een mooi gezicht die oranje gewaden in die oude tempels. Toen ze alleen dichterbij kwamen verbaasde het ons dat er 1 een videocamera bij zich had. Deze monnik sprak zeer goed Engels en vond het leuk een praatje met ons te maken. Tijdens dat gesprek hield hij de camera strak op ons gericht, het was een soort interview. We vonden dit verder niet vervelend, want we hadden net foto’s van hem gemaakt, plus dat hij het niet stiekem deed, was wel grappig.

Om half twee gingen we weer op weg, ditmaal naar een drijvend stad. De mensen leven van de visserij en omdat de oevers hier nogal verplaatsen i.v.m. het droge en het regenseizoen, wonen ze op drijvende huizen. Nu in het regenseizoen wonen ze in een rivier vlak bij het meer en in het droge seizoen wonen ze 2 kilometer verderop in het meer.

Omdat het laagseizoen is lagen er veel rondvaartboten te wachten toen we aankwamen. We werden naar een boot gestuurd waar niemand op zat en we waren een beetje bang dat op meer mensen moesten wachten, maar we gingen gelijk weg. Het is een apart gezicht om al die huizen te zien drijven. Veel zijn hetzelfde als die op de wal op palen gebouwd zijn, maar sommige waren duidelijk groter en beter gemaakt. Op de weg terug naar de aanlegplaats vroeg de gids of wij de boot wilden besturen, Leonie hoefde niet, maar Jantien wel. Blijkbaar is het redelijk bijzonder want veel mensen keken erg verbaasd dat zijn achter het stuur (ja er was een stuur) zat. De echte bestuurder was achter op de boot bij de motor gaan zitten en als er een vrije doorgang was ging de motor voluit en als het wat drukker was ging de motor erg zacht. De gids gaf af en toe aanwijzingen hoe Jantien moest sturen, maar over het algemeen ging het goed. Het lijkt een beetje op autorijden, maar de boot reageert langzamer en er is ook nog zoiets als stroming, iets waar je met een auto nooit last van heb.

Na anderhalf uur waren we weer van de boot en gingen we op weg naar het mijnenmuseum. Om 16.45 waren we daar en om 17.00 zou het dicht gaan al zijn ze hier niet zo strikt. Het woord museum doet ons denken aan een gebouw, maar dit zijn meer een paar tenten. Er lopen veel kinderen die verminkt zijn door de landmijnen, maar er is niets zieligs of engs aan. Ze zijn heel blij en werken met plezier. Ze wonen in een groep bij een stichting. Die stichting zorgt voor onderdak en eten en zorgt dat ze naar school gaan om een beroep te leren zoals bijvoorbeeld gids. Nogmaals ze zijn erg vrolijk en natuurlijk ook erg blij met de opvang. De stichting zet zich ook in om de landmijnen te verwijderen, al is dat een moeilijk proces. De overheid wil nog wel eens schoongemaakte grond onteigenen, zo van "Wij hebben alles opgeruimd nu is het van ons." Soms land wat al generaties in het bezit van families is. De reactie van mensen is dus om een paar mijnen terug te leggen, zodat het niet schoon is en niet onteigend wordt. In het museum hebben we nog een tas en een T-shirt gekocht voor $8, wat veel geld is hier, maar het is voor een goed doel dus betalen we het graag.

Om 17.30 waren we weer bij het hotel waarna we even hebben rondgelopen om daarna Frans te gaan eten. Het was heerlijk. Nog even internetten en daarna naar bed, want morgen gaan we om 7.00 naar de bus die ons in 6 uur naar Phnom Penh brengt.

Om 4.50 gingen we met de tuktuk naar Angkor Wat voor de zonsopgang. Helaas was er overal lichte bewolking, maar het gedeelte achter Angkor Wat zat potdicht, dus proberen we het morgen weer. Het heeft verder wel voordelen om er zo vroeg te zijn, want de tempels waren lekker stil in het begin en het is een aangename temperatuur. Als eerste gingen we naar Angkor Thom, dit is vroeger een ommuurde stad geweest met 1 miljoen inwoners. Alle huizen zijn verdwenen en vervangen door bos, maar de vroegere tempels staan er nog. De grootste en mooiste in Bayon, dat is de tempel met de grote gezichten en doet misschien denken aan Mexico. Helaas is er veel vervallen, maar ze zijn overal wel druk bezig met restaureren, ook al word je daar ook niet altijd vrolijk van. Om doorgangen die op instorten staan te stutten gebruiken ze vaak hele nieuwe beton zuilen en die kleuren er totaal niet bij. Na deze tempel was het tijd voor ontbijt.

We zijn tot 13.00 bezig geweest om tempels te bezoeken en we hebben er vele gezien, o.a. Tommanom, Ta Keo, Ta Phrom (jungle tempel), Pre Rup. Sommige waren mooier dan andere, maar na zoveel is het moeilijk ze uit elkaar te houden.

We hebben bij het hotel wat gegeten en we zij om 15.00 uur vertrokken naar de Roulos Group, dat zijn de drie oudste tempels en liggen een stuk van Angkor Wat af. Hier hebben we nog een aantal olifantentasjes gekocht, die Leonie vorig jaar voor $1 per stuk heeft gekocht. Helaas ging er niemand dit keer mee akkoord. Leonie werd omringd door vier vrouwen die haar tasjes wou verkopen, terwijl Jantien er ook vier had. Ze boden van alles en Leonie zei op ten duur 4 tasjes voor $5, maar dat bleek toch te goedkoop. Terwijl Leonie overwoog weg te lopen, tikte 1 vrouw op Jantien haar arm en zei zachtjes, "4 voor 5 okxc3xa9" en dus besloten we ze van haar te kopen. Op dat moment gingen de andere zeven ook akkoord, maar dat maakte ons niets meer uit. Hierna vonden we het een mooie tijd om terug te gaan naar het hotel.

Voor een overzicht van de Angkor tempels zie http://www.canbypublications.com/maps/templemap.htm

Vanochtend stonden we om 6.00 buiten met alle tassen te wachten op de tuktuk van gisteren. Die hebben we niet gezien, maar er reed wel een andere rond die opzoek was naar mensen die naar het vliegveld moesten. Deze tuktuk was alleen van het soort motor met een tweepersoon zijspan en daar willen we niet in met alle bagage. Gelukkig hielp een man van het hotel een grotere tuktuk aanhouden en hij regelde een prijs van 1 dollar i.p.v. de 3 die we gisteren hadden afgesproken. Waarschijnlijk zit het prijsverschil, behalve de onderhandelingsmethode, is het feit dat de tuktuk van gisteren er een met vier wielen was, een soort klein VW busjes met zittingen in de richting van de rijweg. Die van nu was er een met drie wielen en ook zittingen in de richting van de rijweg, maar is iets kleiner. Deze is namelijk nog klein genoeg om over de gratis brug te kunnen en die van gisteren had het over de tolbrug.

Op weg naar het vliegveld zagen we de monniken nog hun dagelijkse bedelronde doen, ze halen dan rijst op voor de dag. In Luang Prabang hadden we er bewust voor gekozen om er niet naar te gaan kijken, omdat het daar een soort toeristenspektakel dreigt te worden en de monniken dat helemaal niet leuk vinden. We vonden het daarom wel fijn dat we het nu toch gezien hebben zonder pottenkijkers te zijn.

We waren als eerste op het vliegveld en ze waren bezig met alles te openen. Bij het inchecken hadden we weer hetzelfde "probleem" als bij de vorige vluchten, er staat maar 1 Hartog op de lijst en dat is Leonie (dat komt door de internetboeking). Jantien staat wel op de lijst maar altijd als onbekend persoon en het duurt altijd even voor de mensen achter de balie dat door hebben.

De vlucht duurde dit keer een uur en we kregen niet eens het mierzoete oranjedrankje aangeboden. We kregen wat te eten, wat we onaangetast weer teruggaven, en we konden ons drinken kiezen. De gezagvoerder gaf nog wat uitleg over wat we zagen boven Cambodja wat wel erg leuk was.

Om 9.15 landden we in Siem Reap. Hoewel we redelijk laat het vliegtuig uit konden waren we een van de eerste in het gebouw van de luchthaven. We hadden op het platform met een behoorlijke snelheid veel mensen ingehaald. Het invullen van de visumaanvragen deden we zo snel, met name Leonie, dat we de eerste waren die ze inleverde. Helaas was Jantien weer eens vergeten te tekenen, zit ook op een hele onlogische plaats, dus haar visum had een paar minuten vertraging. Achter een lange balie zitten een hoop mensen op een rij en je levert je paspoort, het aanvraagformulier en een foto bij de meneer helemaal links in. Je loopt dan naar de meneer helemaal rechts waar na een paar minuten je paspoort met visum aankomt en waar je kan betalen. We waren dus ook als eerste maar de douane gelopen en daar bleken we ook nog een immigratiekaart te moeten hebben en na veel moeilijk kijken van de beambte kregen we er twee. Intussen stonden er overal mensen uit te leggen dat ze geen immigratiekaart gekregen hadden tot er een beambte zo slim was om ze maar uit te gaan delen.

Toen we uit de terminal liepen stonden er allemaal mensen met bordjes met namen, maar 1 had heel groot "Welcome to Leonie and Jantien", dat was onze tuktuk van het hotel. Hier zijn de tuktuk anders dan we tot nu toe gezien hebben. Dit zijn motoren met een karretje erachter, wat er dus ook af te halen is. We verblijven in een hotel dat wordt gerund door een Nederlander Jan en die begroette ons bij aankomst. We hebben een hele tijd zitten praten op het terras voor we pas naar de kamer gingen. Deze kamer is heel mooi en heeft een bad waar Leonie natuurlijk graag gebruik van maakt.

’s Middags zijn we om half drie richting Angkor gegaan om Angkor Wat te bekijken. We waren er net toen het begon te miezeren. Angkor Wat is een grote tempel en vooral van de trappen kan je genieten. Omhoog gaat redelijk goed, al zijn het wel grote stappen. Je bijna het gevoel alsof je op een ladder klimt zo steil gaat het. Toen Leonie helemaal boven was had ze er wel spijt van, ze is er natuurlijk al een keer geweest en ze houdt niet van hoogtes. Nu was het ook nog echt gaan regenen dus we verheugden ons al op de weg naar beneden. Gelukkig hebben ze bij een trap aan een kant kleine betonblokken neergelegd en een leuning gemaakt zodat afdalen een stuk makkelijker en veiliger wordt. De andere twee trappen moeten echter over de originele treden en het is best een spannende onderneming, zeker in de regen. Maar als je de tijd neemt en goed oplet is het best te doen.

We hebben nog even in de onderste ring geschuild voor de regen, maar zijn op ten duur toch maar gaan lopen. Van de gracht tot de echte tempel is een behoorlijk stuk, dus we hadden niet echt de hoop dat we droog zouden overkomen. We hoopten alleen dat de video en camera het wel droog zouden halen, aangezien we de plastic tasjes waren vergeten. Leonie liep op slippers en rende ongeveer naar de uitgang terwijl Jantien in het begin nog een poging deed om haar gympen droog te houden, maar dat gaf ze al na drie minuten op.

Compleet verregend, maar de camera’s gelukkig niet, kwamen we bij de uitgang waar we onze tuktuk gingen zoeken. Terwijl we dus al drijfnat waren bleven de verkopers ons maar regenjassen proberen te laten kopen. Het is hier gelukkig warme regen of warme lucht, dus we hadden het helemaal niet koud. Na even zoeken hadden we eindelijk onze tuktuk weer gevonden en gingen we terug naar het hotel.

’s Avonds aten we mee met de barbecue van het hotel dat in het teken stond van de verjaardag van Lily, de vrouw van Andrxc3xa9, iemand waar Jan veel mee omgaat en ook zaken doet. Als verjaardagscadeau voor Lily had Jantien een klein Cambodja vlaggetje geknoopt van scoubidoo touwtjes, wat heel erg gewaardeerd werd. We moesten alleen wel vroeg naar bed want morgen moeten we om 4.30 ons bed om naar de zonsopgang achter Angkor Wat te gaan kijken.